Neem even de tijd om dit artikel over het Corona Virus te lezen, we staan 5 voor 12:00!!! hoop dat de politiek dit ook eens ziet !!!

Bron: HP/De Tijd, Ilja Leonard Pfeijffer

Nederland dreigt de strijd tegen het coronavirus te verliezen

Vanuit zijn woonplaats Genua beschouwt Ilja Leonard Pfeijffer wekelijks een onderwerp dat het nieuws beheerst. Deze week waarschuwt hij ons voor de gevolgen van het coronavirus.

Nederland heeft welbeschouwd twee keuzen: “Ofwel er wordt vandaag nog besloten tot een verbod op alle verplaatsingen en sluiting van alle plekken waar mensen samenkomen, ofwel er zal over twee weken een noodsituatie zijn die potentieel erger zou kunnen zijn dan de ramp die Italië op dit moment treft.

Ik zie mijzelf gedwongen om terug te komen op mijn twee vorige columns over de noodtoestand in Italië door toedoen van het virus en ik moet mij verontschuldigen. Ik had de situatie verkeerd ingeschat.

Twee weken geleden waren er in Italië twee stromingen. Er bestonden twee prototypische reacties op de dreiging van het virus, zoals op dit moment in Nederland. Er waren mensen die de ernst van de situatie benadrukten en er was de relativerende school van laconieke lieden die de onrust hoofdschuddend gadesloegen, waartoe ik zelf behoorde. Ik dacht, zoals zovelen, dat het virus een soort griepje was dat alleen voor ouderen en zieken een serieuze bedreiging vormde en ik meende dat alle maatregelen om verdere besmetting in te dammen nodeloos paniek veroorzaakten en zinloos waren omdat een pandemie toch niet te voorkomen zou zijn.

Dat allerlaatste geloof ik misschien nog steeds, maar voor het overige zijn mij de schellen van de ogen gevallen. Omdat ik in Italië woon en de situatie van nabij meemaak, ben ik in de loop van de afgelopen twee weken gaan inzien dat mijn eerdere laconieke reactie volkomen ongepast was. En ik ben niet de enige die geschrokken van mening is veranderd. De relativerende denktrant is in Italië volledig ingehaald door een uiterst zorgwekkende realiteit. Er is nog maar één stroming over en dat is de stroming die de apocalyps het hoofd probeert te bieden.

Om te beginnen is de ziekte die het virus veroorzaakt geen griepje. Het Covid-19-virus is waarschijnlijk tussen de dertig en veertig keer dodelijker dan een griepvirus. Artsen in Italië vertellen in alle media over heel erg lelijke en nare longontstekingen. Veel patiënten moeten kunstmatig beademd worden. Vaak is een endotracheale intubatie nodig. Niet weinigen worden veertien dagen lang verdoofd op hun buik gelegd met een buis in de luchtpijp. Ook jongeren worden getroffen. De meeste mensen genezen op zo’n manier wel, maar ouderen of patiënten met andere complicaties kunnen soms niet worden gered.

Daarbij is het virus uiterst besmettelijk, veel besmettelijker dan griep. Chinese wetenschappers hebben aangetoond dat zeven mensen zijn besmet in een bus in Wuhan door één drager van het virus. Sommigen zaten vier rijen van hem verwijderd. Een van hen is zelfs besmet geraakt door de ziektekiemen die in de bus waren blijven hangen nadat de drager van het virus al was uitgestapt.

Wie zich sterk en gezond genoeg voelt om het virus te overleven, heeft een verantwoordelijkheid jegens degenen die dat niet zijn

Ik heb alle begrip voor diegenen die paniek als een dreiging zien, die de ontwrichting van de economie en het openbare leven willen tegengaan, die hun persoonlijke leven en hun dierbare gewoonten niet willen opofferen voor een abstract en onzichtbaar gevaar en die nuchter en laconiek blijven omwille van hun eigen gemoedsrust. Twee weken geleden was ik een van hen. Maar ook wie zich sterk en gezond genoeg voelt om het virus te overleven, heeft een verantwoordelijkheid jegens degenen die dat niet zijn. De vraag is niet hoe zelf beter te leven, terwijl men zich al dan niet wapent met mondkapjes of een relativerende houding – de vraag is hoe we de zwakkeren kunnen beschermen. En dat kan alleen met drastische maatregelen die verdere besmetting tegengaan.

En dan is er nog iets. De ziekenhuizen in Noord-Italië kunnen de toevloed aan besmette patiënten niet meer aan. Het zijn er te veel en er is een tekort aan alles. Alle andere niet-spoedeisende hulp is geannuleerd, maar zelfs dan zijn er niet genoeg bedden op de intensive care en is er niet genoeg medisch personeel om iedereen die is besmet te behandelen. De Italiaanse ziekenhuizen zien zich op dit moment gedwongen om keuzen te maken tussen patiënten die nog behandeld kunnen worden en anderen die ze helaas bij gebrek aan middelen en personeel moeten laten sterven.

De strenge maatregelen die op dit moment in heel Italië van kracht zijn, inclusief een verbod op verplaatsingen, sluiting van alle theaters, bioscopen, discotheken, musea, sportscholen, zwembaden en scholen en een avondklok voor de gehele horeca, zijn vooral bedoeld om tijd te winnen. Dat is van levensbelang. De verspreiding van het virus kan misschien niet worden gestopt, maar om de ziekenhuizen te ontzien is het essentieel dat zij in ieder geval wordt vertraagd.

Ik schrijf dit omdat ik u wil waarschuwen. Nederland loopt ongeveer twee weken achter op Italië en iedereen is het erover eens dat de draconische maatregelen die Italië heeft getroffen om verdere besmetting tegen te gaan, eigenlijk twee weken te laat zijn gekomen.

De gezondheidszorg in Lombardije is een van de beste en meest geavanceerde ter wereld. Zij heeft een score van 9,9 op 10 in de puntenlijst van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en bevindt zich in de top 5% van de health-index van alle regio’s wereldwijd. Ter vergelijking: Noord-Brabant, waar de meeste Nederlandse besmettingen zich op dit moment concentreren, scoort 7,3 op 10 in dezelfde puntenlijst en bevindt zich daarmee wereldwijd in de top 36%. Zes Nederlandse provincies scoren slechter dan Noord-Brabant. De provincie Zeeland heeft volgens de OESO de beste gezondheidszorg van Nederland en scoort een 7,8, hetgeen haar in de top 27% wereldwijd plaatst.

Nederland is heel veel slechter is voorbereid op de aanstaande epidemie dan Lombardije, dat de strijd tegen het virus aan het verliezen is

Dit betekent dat de gehele Nederlandse gezondheidszorg veruit inferieur is aan die in Lombardije en dat Nederland bijgevolg heel veel slechter is voorbereid op de aanstaande epidemie dan deze Noord-Italiaanse regio, die de strijd tegen het virus aan het verliezen is.

In Nederland zijn er in totaal ongeveer 1.150 bedden beschikbaar op de intensive-care voor een bevolking van afgerond 17 miljoen zielen. In Italië, met een bevolking van 60 miljoen inwoners, 3,5 keer zoveel als Nederland, zijn er 4,4 keer zoveel plekken op de intensive care als in Nederland, namelijk 5.090. Anders gezegd: in Nederland is er één bed op de intensive care voor iedere 14.783 inwoners en in Italië is dat één op de 11.788 inwoners. Nederland heeft dus aanzienlijk minder capaciteit om het virus het hoofd te bieden dan Italië als geheel. Daarbij moeten we nog beseffen dat de situatie in Noord-Italië aanzienlijk beter is dan in het zuiden. En in het bevoordeelde noorden is de capaciteit bij lange na niet toereikend.

Dit alles betekent dat Nederland welbeschouwd twee keuzen heeft: ofwel er wordt vandaag nog besloten tot een verbod op alle verplaatsingen en sluiting van alle plekken waar mensen samenkomen, ofwel er zal over twee weken een noodsituatie zijn die potentieel erger zou kunnen zijn dan de ramp die Italië op dit moment treft.

Onzekerheid, Angst & Bedrijfswinsten

Laren 10 maart 2020

Ik had dit verhaal al vorige week willen schrijven, maar door de turbulentie in de markten kwam het er niet van. Ik schrijf en publiceer zo nu en dan om mijzelf scherp te houden wat er werkelijk gebeurt in de markten en er nadien ook van te leren of mijn richtinggevoel goed zat of dat ik mijn denkwijze of bepalende factoren en specialisten die ik volg moet aanpassen.

Ik vind dat de ruis van de media alleen maar toeneemt, iedereen springt op elk zogenaamd belangrijk nieuwsfeitje of fake nieuws om aandacht te zoeken of meer advertenties te kunnen verkopen. Daarnaast is er totaal geen controle wie of wat voor onzin publiceert, wat dan weer door iedereen klakkeloos wordt overgenomen. Misschien heeft het twittergedrag van Trump hier iets mee te maken.

Maar goed, hierbij mijn verhaal;

Domino’s

Na de forse daling van 19 t/m 28 februari kwam er een kortstondige opleving en dacht iedereen ok, dit was de kortstondige (on)gezonde Corona correctie.

Uit het niets kwam er opeens op 3 maart een renteverlaging vanuit de Fed van -0.5% terwijl ze hun gewone meeting op de 18^e maart zouden hebben, gevolgd door renteverlagingen van andere landen. De markten waren verontrust, weet de Fed meer wat er aanstaande is, waarom Corona bestrijden met een renteverlaging? Steven we af op een recessie, wordt na China ook Amerika stil gelegd door het Virus? Zijn er ook andere landen waar het leven ook opeens stilstaat en iedereen thuis moet blijven? Vele vragen en door deze onzekerheid storten de markten verder in aangezwengeld door de mega posities in derivaten en ETF”S & ETN”s etc.

Op vrijdag 3 maart kwamen de Non-farm payrolls uit in Amerika en die toonden aan dat de werkgelegenheid beter is dan verwacht en de vorige cijfers werden ook naar boven bijgesteld. Vreemd dan die renteverlaging en wordt er gesuggereerd dat die door Trump is geredigeerd, wat weer de onafhankelijkheid van de Fed ter discussie stelt.

Sinds de recessie-angst daling van eind 2018 en het snelle herstel, was er al een hele tijd geen echte correctie geweest. Een correctie van -0.5 tot 1% werd al aangegrepen als koop moment en werd er erg veel verdiend in 2019 en de meeste (waaronder mijzelf) extrapoleerden dit ook voor 2020. Ik stond begin van het jaar al op een plus van meer dan 10% (oa door Galapagos en Apple) en zocht naar achtergebleven top aandelen. Mijn kas positie van 25% voelde als een blok aan mijn been, het had meer kunnen zijn als mijn cash ook belegd zou zijn. Brrr rupsje nooit genoeg en ben natuurlijk briljant in mijn aandelenkeuzes 😉

Na het snelle verspreiden van het Virus buiten China, met name in Italie werd/wordt er gedacht dat het ook reusachtige vormen kan aannemen in andere landen en had/heeft men grote angst voor Amerika, waar men te weinig testen had/heeft en de Virus al lang onder de mensen verkeerde. Dit bracht de domino’s verder aan het rollen en trad er een kopersstaking op en stortte de markt verder in.

3 zaken die beurs nu bezig houdt; Onzekerheid, Angst & bedrijfswinsten

1.Hoe lang gaat het virus duren? Als het langer gaat duren nemen de kosten voor de overheden en bedrijven fors op en is er af- en uit-stel vraag van consumenten en bedrijven. Alleen al de afzeggingen van beurzen ter wereld heeft zijn invloed op het hele economische leven. Reizen, hotels, restaurants, beurzen etc staat al fors onder druk en vele bedrijven zullen forse winstdalingen laten zien. Al in het 1^ste kwartaal dit jaar maar ook in het 2^e. Nu kan men beargumenteren dat dit nu in de koersen zit, maar ik denk door de onzekerheid over de economie en de angst het virus te krijgen gaat de hand op de knip, er wordt minder gereisd, minder uitgegeven en stelt men de aankoop van een nieuwe auto of boot uit.

Een deel zal worden ingehaald als de ellende allemaal voorbij is maar een groot deel niet. Hoe erg het is zullen we pas echt gaan zien in de 1^ste kwartaal resultaten en met name ben ik benieuwd naar de vooruitzichten, als die er uberhaubt komen?

Beurshausses worden gemaakt als er weinig onzekerheid is, geen angst en dat de winsten van bedrijven toenemen. Als de beurzen dalen zal men minder gaan uitgeven en belanden we in een recessie. Nu heeft iedereen bij het noemen van het woord recessie al de angsten van 2008 en 2009 voor ogen. Afgezien van de slechte macro cijfers in Azie, doet Europa het nog redelijk en Amerika ronduit goed. Maar deze cijfers gaan natuurlijk veranderen de komende weken en niet de goede richting op.

Olie, Gas en Energie

Nu de Russen en de Arabieren ruzie maken over productie beperkingen zijn de energieprijzen fors gedaald en kwam er een ongekende aanbod van olie en olie gerelateerde bedrijven. De cijfers van deze bedrijven zullen dramatisch zijn en als de olieprijs niet hersteld naar fors hogere niveau’s zullen dividend verlagingen op den duur onvermijdelijk zijn. Daarnaast zijn de shale oil & gas co’s in Amerika zwaar gefinancierd en zullen er velen omvallen, wat dan weer zijn repercussies op de banken zullen hebben. Door de ultra lage rentes wordt er al niet veel verdiend. En door de stilstand in mergers & Acquisitions wordt er ook al minder verdiend. De loan-loss provisions zullen worden verhoogd en men moet daarna het dividend maar eens goed tegen het licht worden gehouden (ik heb gelukkig geen financieele waarden in mijn portfeuille behalve Koninklijke olie.

Aandelenposities fors verlaagd

Ik heb vorige week en met name op vrijdag de helft van alle posities verkocht daar ik het vertrouwen in het herstel maar broos vond en er nog vele beren kunnen langs komen. Ik zit nu voor meer dan 60% cash en wacht rustig de kwartaal resultaten af. Als de recessie en bedrijfswinsten forser onder druk komen dan verwacht kan de markt verder naar beneden ondanks de lage rente (let op de centrale banken hebben maar weinig kogels meer over, de Fed de laatste paar)

Een volgende daling zou kunnen komen door het uit de hand lopen van het Virus in Amerika, houdt je hart maar vast dan.

Door het onverwachte instorten van de olieprijs en het verder verspreiden van het Virus verlaag ik mijn anker(zie vorig verhaal) met 7.4% van 540 naar 500 in de AEX index (nu 504). Dit wil zeggen, als men koopt of wil kopen; 1^e rond het 475 niveau en bij verder dalen 450. Bij stijgingen delen verkopen op 525 en 550.

Caveat Emptor !

Een (on)gezonde correctie of ?

Ik zal voor mijn verhaal even wat sites geven die erg belangrijk zullen zijn volgende week

FED Rente verlagingsverwachtingen

Dax weekend indicatie % Dow weekend indicatie

Macro Calendar

COVID-19 latest update

Markt beweging

Zonder COVID-19 zou men zeggen, na lange tijd van wachten is de gezonde correctie eindelijk gearriveerd, maar waar zijn de kopers nu?

Door de huidige technologie en de steeds maar groeiende berg van derivaten worden diverse zaken razendsnel verdisconteerd in de beurzen. In 1 week tijd werd bijvoorbeeld de AEX meer dan 14% lager gezet tot 539.38 nu, en bijna niemand zag dit aankomen daar de meesten, waaronder ondergetekende bezig waren met FOMO en te zoeken naar welke aandelen waren achtergebleven. In de grafiek hieronder duurde het 153 dagen vanaf 27 juli 2018 tot 27 december 2018 om de AEX index meer dan 17% lager te brengen.

Waarom deze vergelijking?

Omdat in die tijd de meeste adviseurs en beleggers bezig waren zich op te maken voor de nakende recessie. De tijd erna bleek dat de recessie nog even uitgesteld werd en er een een nieuwe groeifase bezig was. De winstcijfers, uitgezonderd een paar sectoren waaronder olie, waren goed en gaven ook reden voor een verdere stijging.

Nu dat COVID-19 niet de reden maar de aanleiding zou kunnen zijn voor een nakende recessie, werd dit meteen omgezet in een forse daling. Deze beweging werd versterkt door de zeer grote beleggingen in passieve beleggingsvormen zoals ETF’s, ETN en diverse beleggingsmantjes.

Kopers staking

Deze mandjes werden in de markt gegooid en meteen trad er een kopers staking op bij beleggers, te samen met afdekking instrumenten zoals futures en put opties die de marktbeweging versterkten, zette alle aandelen markten fors lager.

Dit doet me na 3 grote crashes mee gemaakt te hebben (alle zijn weer anders) denken dat het beter is dat je kan verkopen, dan dat je moet verkopen of wil verkopen in een lege markt.

Het belangrijkste met beleggen is dat je een strategie bepaalt waar je je prettig mee voelt en van wat je wil bereiken met beleggen en je de 2 belangrijkste zaken met beleggen in de gaten houd: hebzucht en angst.

Plan the Trade, Trade the Plan

Probeer een logische gedachtegang op te bouwen wat er nu gebeurt in de wereld, laat je door de media niet op het verkeerde been te zetten, ze zijn er tenslotte om aandacht te vragen (het zijn net kinderen) en daarmee advertenties te verkopen.

Ik zal een aantal actuele onderwerpen naar voren brengen.

1.Corona, ik volg de meeste verhalen per dag en houd de statistieken bij. De media is er veel’s te veel mee bezig met deze gemuteerde vorm van griep. Er overlijden meer mensen aan de gewone griep dan aan Corona. En de met de griep ook, zijn het helaas meestal de ouderen en mensen met zwakkere gezondheid. In veel landen met mindere gezondheid’s voorzieningen zullen de doden percentages hoger liggen en zijn de statistieken minder betrouwbaar.

Verdere gevallen en de eerste doden in Amerika zullen de markten tegenhouden een herstel te laten zien. Bemoedigend is het feit, wat de meeste media zwaar onderbelichten is het aantal mensen wat hersteld is van COVID-19 die is nu al bijna de helft van alle gevallen (87.000).

2.De angst voor het virus en de bestrijding van de verspreiding van het virus hebben vele economieen lam gelegd. Ik hoorde zelfs dat er geen 1 containerschip uit China in Rotterdam is gesignaleerd.

De Chinese PMI cijfers van gisteren;

Geen goed nieuws nu bekend wordt dat het leven daar bijna volledig tot stilstand is gekomen en vele werkenden thuis zitten uit angst besmet te worden of in quarantaine verkeren.

Vannacht ook de wat import en export cijfers vanuit Z Korea (ik weet niet of daar het COVID-19 al invloed heeft gehad) die ware keurig, export +4.5% (verw 3.4) en import +1.4 (verw -6.9%)

Ondertussen verwacht men dat de FED de rente fors gaat verlagen op hun meeting 18 maart, 95% ! verwacht een daling van -0.5% van 1.50/1.75% naar 1.00/1.25% dus recessie angst viert hoogtij.

Aandelen markten die al open zijn;

De Dax en Dow Jones voorlopers geven een daling aan van nogmaals rond de 1%. Dubai (zeer olie en gas gerelateerd) -4.9%, Abu Dhabi -3.9%, S Arabie -3.1% en Israel met een daling van 1.6%.

Wat te doen?

We beginnen de week met de zeer belangrijke eerste indicaties van economische groei, in de ochtend de februari PMI’s van zuid Korea (49.8), Japan Verw 47.6 (47.6) en nogmaals China (verw 45.7 (51.1), India verw 52.8 (55.3), Rusland (47.9) .

Om 9:15 zal Spanje de spits afbijten verw 49.2 (48.5), daarna de Swiss 48.1 (47.8), Italie 49.2 (48.9), Frankrijk 49.7 (49.7), Duitsland 47.8(47.8), Europa 49.1 (49.1), UK 51.8 (51.9) en Amerika 50.8 (50.8)

Gezien de verwachten zullen de cijfers mijns inziens zwaar teleur stellen en zie ik dat de meeste analisten de cijfers voor economische groei, zeker voor het 1e kwartaal fors verlagen en dit geld natuurlijk ook voor de bedrijfswinsten verwachtingen. Ik hoop niet dat ze gaan extrapoleren naar de volgende kwartalen.

Naargelang de ontwikkelingen mbt het virus zal de markt gaan bewegen en zullen er nieuwe winstschattingen naar buiten komen.

Naast angst en hebzucht bepalen de winstcijfers en onzekerheid de aandelenmarkten, vertrouwen komt te voet maar vertrekt te paard.

Strategie

Ik heb de afgelopen week niets gedaan aan mijn portefeuille, deze stond met een plus van 10% de week ervoor er erg mooi bij. Mijn grootste positie is en blijft Galapagos, die door de forse daling mijn portefeuille naar een min van 1.4% bracht. Altijd nog beter dan de bijna -11% voor de AEX.

Nu de markten naar een normalere waardering zijn aanbeland houd ik het huidige niveau van 540 goed in de gaten en ga ik dit niveau gebruiken als anker in de markt.

Concreet betekend dit dat ik bij een daling van 5% van dit niveau naar de 513 in de AEX een deel van mijn cash positie van 26% ga gebruiken om mijn kooplijst aan te vullen, bij een 10% daling a 486 een volgend deel.

Mochten de aandelenmarkten gaan stijgen, met een plus van 5% op 567 verkoop ik een deel en op 10% plus a 594 een volgend deel.

Tenslotte zijn er op dit moment maar weinig interessante belegging mogelijkheden dan aandelen. Timing is nu nog belangrijker dan ooit, maar helaas heb ik nog niemand kunnen benoemen als expert op dit gebied.

Ik hoop dat dit artikel geholpen heeft in deze moeilijke tijden, ik wens jullie allen een profitabele tijd, met vriendelijke groet

Victor Goossens